Εργοθεραπεία είναι η τέχνη και η επιστήμη της χρήσης «έργου» (οccupation) ως ένα μέσο που θα προκαλέσει θετική, μετρήσιμη αλλαγή στην υγεία και στην λειτουργικότητα ενός πελάτη/ασθενή. Το «έργο» ή στην ξένη ορολογία «οccupation», το οποίο αναφέρεται συνεχώς στους ορισμούς, είναι ένα άλλο όνομα για όλες τις καθημερινές μας δραστηριότητες, οι οποίες έχουν στόχο αλλά και ουσία για τον κάθε άνθρωπο και τυπικά:
- 1.Είναι διαχρονικές
- 2. Έχουν ιδιαίτερη σημασία/νόημα γι’αυτόν που τις εκτελεί
- 3. Συμπεριλαμβάνουν πολλαπλές δραστηριότητες.
Έχετε ρεαλιστικές απαιτήσεις από τους εαυτούς σας και κρατήστε χρόνο και για σας-υπόλοιπη οικογένεια.
Γενικά η Εργοθεραπεία απευθύνεται σε άτομα με:
- Σωματικές αναπηρίες
- Γνωστικές αναπηρίες
- Ψυχοκοινωνικές δυσλειτουργίες
- Αναπτυξιακές ή μαθησιακές διαταραχές
- Δυσπροσάρμοστες συμπεριφορές
- Άλλες διαταραχές ή χρόνιες καταστάσεις.
Οι υπηρεσίες της Εργοθεραπείας, αν και δεν περιορίζονται μόνο σε αυτές, συνήθως περιλαμβάνουν:
- Αξιολόγηση και παροχή εξατομικευμένων υπηρεσιών σε συνεργασία με τον πελάτη, την οικογένεια, τους φροντιστές του ή σημαντικούς άλλους.
- Αξιολόγηση, ανάπτυξη, βελτίωση, διατήρηση ή αποκατάσταση δεξιοτήτων σε δραστηριότητες καθημερινής ζωής (ΔΚΖ), εργασία ή παραγωγικές δραστηριότητες και παιχνίδι/ ελεύθερος χρόνος.
- Αναγνώριση και διευκόλυνση στη συμμετοχή σε ρόλους και ουσιώδεις για το άτομο δραστηριότητες.
- Αξιολόγηση, βελτίωση και/ή αποκατάσταση αισθητηριακοκινητικών, γνωστικών και ψυχοκοινωνικών στοιχείων εκτέλεσης.
- Σχεδιασμός και προτάσεις προσβασιμότητας και εργονομικών διευθετήσεων.
- Εκπαίδευση του πελάτη, της οικογένειας ή άλλων σε διάφορες κατάλληλες παρεμβάσεις/ χειρισμούς & στη χρήση και συντήρηση εξοπλισμού και τεχνολογίας.
- Συμβουλευτική και καθοδήγηση σε ομάδες, προγράμματα, οργανισμούς ή κοινότητες για παροχή υπηρεσιών σε διάφορους πληθυσμούς.
Η Εργοθεραπευτική παρέμβαση γενικά περιλαμβάνει:
- Αποκατάσταση/Επανάκτηση
- Αλλαγή στις βιολογικές, φυσιολογικές, ψυχολογικές ή νευρολογικές διαδικασίες.
- Εκπαίδευση/Εκμάθηση
- Αντιστάθμιση/Προσαρμογή
- Αλλαγή της δραστηριότητας
- Αλλαγή του πλαισίου-περιβάλλοντος
- Πρόληψη Αναπηρίας (Πρωτογενής, Δευτερογενής, Τριτογενής)
- Προαγωγή της Υγείας: Επανασχεδιασμός του τρόπου ζωής (lifestyle)
- «Έργο» με στόχο και ουσία για το άτομο
- Ισορροπία στην δουλειά, ξεκούραση, παιχνίδι/ ελεύθερο χρόνο
- Υγιής αλληλεπίδραση με το περιβάλλον.
Η Εργοθεραπεία σε παιδιά με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές
- Αξιολογεί το παιδί για να καθορίσει αν έχει κατακτήσει δεξιότητες κατάλληλες για την ηλικία του, πχ. ντύσιμο, τουαλέτα, δεξιότητες παιχνιδιού.
- Βοηθά/εκπαιδεύει το παιδί να κατακτήσει και να διατηρήσει, φυσιολογικές για την ηλικία του, καθημερινές δραστηριότητες και ρουτίνες, λαμβάνοντας υπόψη τα στάδια της ανάπτυξης και τα αναπτυξιακά ορόσημα στη σωματική, νοητική και συμπεριφορική ανάπτυξη ενός παιδιού.
- Παρατηρεί/αξιολογεί τον οικιακό και σχολικό περιβάλλον του παιδιού και καθορίζει πιθανές τροποποιήσεις τους ώστε να προάγουν τη μέγιστη ανάπτυξη του παιδιού.
- Αναπτύσσει ένα ενιαίο θεραπευτικό πλάνο σε συνεργασία με τους γονείς & άλλους επαγγελματίες υγείας που δουλεύουν με το παιδί.
- Παρέχει εξατομικευμένη παρέμβαση ώστε να βοηθήσει ένα παιδί να αντιδρά κατάλληλα σε πληροφορίες που έρχονται μέσω των αισθήσεων του.
- Η παρέμβαση μπορεί να περιλαμβάνει διάφορες αναπτυξιακές δραστηριότητες, αισθητηριακή ολοκλήρωση, δραστηριότητες παιχνιδιού.
- Διευκολύνει δραστηριότητες παιχνιδιού που βοηθούν το παιδί στην αλληλεπίδραση και επικοινωνία με άλλους.Συνεργάζεται με τους γονείς και τους άλλους επαγγελματίες υγείας/ δασκάλους ώστε να ενθαρρύνεται η εκπαίδευση/βελτίωση σε κοινωνικές δεξιότητες, καθημερινές δραστηριότητες (ΔΚΖ) και ο χειρισμός πιθανών προβλημάτων συμπεριφοράς του παιδιού.
Κλείνοντας αυτή τη σύντομη αναφορά στις Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές και κάποιες από τις βασικές αρχές της Εργοθεραπευτικής παρέμβασης, θα θέλαμε να παραθέσουμε ορισμένες συμβουλές προς τους γονείς των παιδιών με ΔΑΔ, που η εμπειρία μας αλλά και η βιβλιογραφία υποστηρίζουν:
- Έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες για τα παιδιά σας και γνωρίστε τη φυσιολογική αναπτυξιακή τους πορεία.
- Επιβραβεύετε άμεσα την θετική συμπεριφορά & με συνέπεια.
- Σταματήστε έγκαιρα τις αρνητικές συμπεριφορές.
- Βοηθήστε το στην εξερεύνηση του περιβάλλοντος και του σώματός του.
- Παρέχετε παιχνίδια που το παιδί επιτυχημένα θα εξασκήσει τις αναπτυξιακές του δεξιότητες.
- Διδάξτε/ενθαρρύνετε την ανεξαρτησία στις ΔΚΖ, με τη βοήθεια και του Ε/Θ.
- Χρησιμοποιήστε οπτικά βοηθήματα για να προετοιμάζετε έγκαιρα το παιδί για τις μεταβάσεις και τις αλλαγές στη ρουτίνα του.
- «Εξοπλίστε» το χώρο του παιδιού με τον αισθητηριακό εξοπλισμό που θα το βοηθά να οργανώνεται & να χαλαρώνει.
- Συμπεριλάβετε το παιδί ως βοηθό στις καθημερινές εργασίες/ ρουτίνες τις οικογένειας.
- Να είστε προετοιμασμένοι για πιθανές παλινδρομήσεις.
- Έχετε ρεαλιστικές απαιτήσεις από τους εαυτούς σας και κρατήστε χρόνο και για σας-υπόλοιπη οικογένεια.
- Μιλήστε, μάθετε από άλλους γονείς, βιβλία, σεμινάρια, ζητήστε υποστήριξη από ειδικούς.